O teatro, en todas as súas formas e xéneros, sempre foi e será unha das expresións artísticas máis poderosas. Dende o drama ata a comedia, as artes escénicas ofrecen un espazo único de desconexión e entretemento, capaz de transformar a percepción do público e, incluso, de mellorar a súa saúde.
A maxia que se produce sobre as táboas ten a capacidade de transportar á audiencia a mundos diferentes, facendo que experimente emocións intensas e, ao mesmo tempo, tamén nos invita a reflexionar sobre a natureza humana. Dentro deste amplo universo teatral, a comedia destaca como un dos xéneros máis efectivos para establecer unha conexión emocional profunda co público. A través do humor, este xénero non só facilita un escape da realidade, senón que tamén crea un espazo para a introspección.
A risa, resposta natural dos seres humanos, ademais de ser un acto fisiolóxico e espontáneo, tamén ten un impacto profundo no noso benestar físico e emocional. Cando nos rimos, o noso corpo libera endorfinas, as “hormonas da felicidade”, que nos xeran unha sensación de pracer inmediato, reducen o estrés e melloran o noso estado de ánimo.
O teatro explota este fenómeno de maneira excepcional, creando situacións e personaxes que nos convidan a rir, ao mesmo tempo que nos revelan o absurdo das circunstancias que nos rodean. Así, a comedia non só serve como un mecanismo de entretemento, senón tamén como unha válvula de escape que alivia as nosas tensións, fortalece as nosas conexións sociais e mellora a nosa saúde.
A risa como ferramenta terapéutica
Pero, por que a risa é tan importante e que efectos ten sobre nós? Emma Blanco, psicóloga e risoterapeuta pioneira en Galicia, explica que “a risa que nace do ventre, esa gargallada que activa 400 músculos do corpo, non só nos fai sentir ben, senón que tamén produce cambios químicos que melloran a nosa saúde”. Despois de máis de 20 anos de experiencia en risoterapia, esta profesional evidencia diariamente os beneficios desta práctica tanto a nivel individual como colectivo.
Desde o seu traballo como psicóloga clínica, Emma observou como a risa pode aliviar os efectos do estrés e a ansiedade nos seus pacientes. Aínda que comezou a aplicar o humor de forma intuitiva e a través do estudo autodidacta, actualmente múltiples estudos demostran que “rir, ademais de liberar endorfinas e serotonina, tamén reforza o sistema inmunolóxico e mellora a osixenación cerebral”.
Pero os beneficios da risa non se limitan unicamente ao físico, esta reacción mellora as nosas relacións sociais e favorece a conexión emocional entre as persoas. “Rir cos demais crea un vínculo especial; ao final, buscamos estar rodeados de xente que nos transmita boas vibras”, destaca a psicóloga.
O poder do absurdo
Os espectáculos de comedia, ademais de lograr que botemos unha risada, exercen un efecto terapéutico similar ao da risoterapia. Blanco explica que, cando o público observa situacións absurdas ou irracionais na escena, “actívase o centro de recompensa no cerebro e a incongruencia impáctanos provocando a risa”. Esta capacidade de rir ante o inesperado tamén se traduce nunha ferramenta poderosa para afrontar os retos da vida diaria.
Emma subliña que a risa é incompatible coas emocións negativas: “Non se pode rir e chorar ao mesmo tempo. Cando nos rimos, liberámonos da seriedade, descargamos tensións e relativizamos os problemas”. Este enfoque é especialmente útil para xestionar o estrés, axudando ás persoas a atopar unha perspectiva máis lixeira e positiva, mesmo nas situacións máis complexas.
O humor, un músculo que se debe exercitar
Ao igual que calquera outra habilidade, a risa tamén pode cultivarse e debe practicarse diariamente. “Os adultos esquecemos o importante que é xogar, e esta actividade é unha vía directa para rir e reconectar co noso cativo interior”, destaca a risoterapeuta, quen propón nas súas sesións exercicios que van desde xogos físicos ata actividades creativas, deseñadas para romper barreiras e liberar o potencial humorístico de cada persoa.
Este enfoque tamén pode aplicarse á comedia teatral. Ver unha obra cómica permite ao espectador observar, reflexionar e rir desde un lugar seguro: “A risa que provoca a comedia tamén nos transforma, porque recibimos ideas a través dela e, ao mesmo tempo, podemos vernos reflectidos en certas situacións, o que nos axuda terapéuticamente no noso día a día”.
A comedia en todos os ámbitos da nosa vida
Emma Blanco subliña a necesidade de incorporar o humor e a risa en todos os aspectos da nosa vida, desde a educación ata o traballo e o coidado da saúde. A súa proposta é clara: “Non só debemos tratar os síntomas ou receitar fármacos, tamén temos que ensinar ás persoas a xerar emocións positivas por si mesmas”.
Para ela, a combinación de risa e sentido común pode ser unha ferramenta poderosa para mellorar a saúde mental. “Hai que chorar cando é necesario, pero tamén debemos rirnos das pequenas cousas, dos erros, das ironías da vida. Así aprendemos a quitarlles importancia aos contratempos”, afirma.
O teatro de comedia, co seu poder para explorar o absurdo e o cotián, é unha das plataformas máis accesibles e efectivas para promover este cambio de perspectiva. Porque, como di Emma Blanco, “a risa é unha forma marabillosa de vivir mellor. E ademais, é gratis”.
Así, cada vez que nos imos do teatro despois de ver unha boa comedia, non só levamos a lembranza dun espectáculo ben interpretado ou realizado, tamén unha invitación a rirmos de nós mesmos e a non perder a capacidade de gozar dos pequenos detalles.
